هفت واژه مهم هوش تجاری
هفت واژه بسیار مهم درباره هوش تجاری که هرکسی باید آنها را بداند
۱. سیلوی داده Data Silo:
هفت واژه مهم هوش تجاری : در فرآیند تحلیل داده کسب‌وکار، سیلوهای داده اغلب مفهوم منفی دارند. سیلوی داده جزیره داده‌ی جداگانه‌ای را توصیف می‌کنند. با بررسی کل داده‌های کسب‌وکاری، یا با یکپارچه‌سازی داده کسب‌وکار، ظاهر یا کشف می‌شوند. سیلوی داده شامل موارد زیر خواهد شد:
- سامانه‌هایی که به دلیل کدهای قدیمی یا ناسازگار بودن آنها، نمی‌توان به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده با سامانه دیگر کار کنند.
- داده‌های ثابت که توسط یک بخش از سازمان یا یک تیم خاصی کنترل می‌شود. اما ارتباط آنها با دیگران در سازمان قطع‌شده است.
- داده‌هایی که به دلیل عدم توسعه یا اجرای صحیح استراتژی مدیریت داده تولید می‌شوند.
- وجود داده‌هایی که به دلیل سیاستهای سازمانی که مانع اشتراک داده‌ها بین پرسنل است شکل‌گرفته است.
- داده‌هایی که به دلیل عدم وجود حاکمیت داده‌ها ایجاد می‌شوند.
سیلوهای داده به دلیل اهداف و اولویت‌های مختلف در بین تیم‌ها یا بخش‌های مختلف سازمان به وجود می‌آیند. نقد اساسی به سیلوهای داده وضعیت داده جزیره‌ای است. باعث می‌گردد بهره‌وری یکپارچگی داده‌ها پایین آمده و تأثیر منفی بر آن ایجاد نماید.
در ادامه سایر تعاریف سیلوی داده ارائه‌شده است:
- مکان‌هایی ترکیبی و تلفیقی برای ذخیره محتوای داخلی و خارجی از انواع مختلف داده
- سامانه‌هایی با ورودی‌های زیاد و متعدد اما خروجی اندک.
- نقاط جداشده در سیستمی بزرگ که در آنها داده نگهداری می‌شود. از قسمت‌های دیگر معماری و سیستم مذکور تفکیک‌شده است.
- جزایر جداشده از داده‌ها که استخراج داده و استفاده از آن برای سایر کارها را بسیار پرهزینه کرده است.
- یک پایگاه داده جداگانه یا مجموعهای از پروندههای داده که بخشی از مدیریت داده‌های کل سازمان نیستند.
۲. انبار داده Data Warehouse: (هفت واژه مهم هوش تجاری)
هفت واژه مهم هوش تجاری : انبار داده نوعی پایگاه داده است. برای ساخت انبار داده، فرآیندهایی انجام می‌شود که داده‌ها از منابع مختلف کسب‌وکار جمع‌آوری و مدیریت می‌شوند. تا بتوانند بینش معنادار تجاری ارائه نمایند. به‌طورمعمول برای اتصال و تجزیه‌وتحلیل داده‌های تجاری از منابع ناهمگن، از انبار داده استفاده می‌شود. انبار داده هسته اصلی هوشمند سازی کسب‌وکار است که برای تحلیل و گزارش ساخته‌شده است.
انبار داده ترکیبی از فناوری‌ها و اجزای سازنده است. درنهایت کمک خواهد کرد استفاده استراتژیک از داده‌ها برای کسب‌وکار انجام‌پذیر شود. انبار داده مانند کپی از داده‌های کنونی و تاریخچه‌ای کسب‌وکار است. از منابع متفاوت جمع‌آوری‌شده است تا امکان تحلیل و گزارش را بسیار آسان و سریع نمی‌کند. این مهم به‌وسیله تمیز سازی و تغییر حالت داده‌های کسب‌وکار انجام می‌گیرد. تا سازگاری آنها برای موضوع مهم تجزیه‌وتحلیل کسب‌وکار فراهم گردد.
وظیفه اصلی انبار داده در سازمان پشتیبانی از تصمیم یا کمک به اخذ تصمیم صحیح در کسب‌وکار است. انبار داده به‌صورت مجزا از پایگاه داده‌های عملیاتی سازمان نگهداری می‌شود. با توجه به توضیحات بیان‌شده باید گفت که انبار داده محصول نیست بلکه محیطی است و بخش مهمی از معماری هوشمند سازی کسب‌وکار می‌باشد. همان‌گونه که بیان شد انبار داده بخش مهمی از معماری سیستم اطلاعاتی است که اطلاعات موردنیاز را برای پشتیبانی تصمیم‌گیری‌های فعلی و تاریخی را که دسترسی به آنها دشوار است ارائه می‌دهد.
۳. ETL Extract, Transform & Load:
هفت واژه مهم هوش تجاری: معنا و مفهوم ETL این است که داده‌ها را از منابع ناهمگن کسب‌وکاری بخوانیم، عملیات تمیز سازی و یکپارچه‌سازی روی آنها انجام دهیم و درنهایت در منبع داده دیگری بارگذاری و ذخیره نماییم. در ابتدای این مقاله به سیلوی داده آشنا شدیم، سپس درباره انبار داده مطالبی بیان شد. در ادامه مفهوم ETL را گفتیم. شایان‌ذکر است که در فرآیند ETL می‌توان داده را از سیلوهای داده یا منابع داده خواند، عملیات تمیز سازی و یکپارچه‌سازی روی آنها را انجام داد و بعد درون انبار داده آنها را بارگذاری و ذخیره نمود.
منابع داده در کسب‌وکار می‌توانند فُرمت‌های متفاوت داشته یا در قالب‌های گوناگونی در سازمان وجود داشته باشند. برای مثال داده می‌تواند درون جدول پایگاه داده باشد، یا درون فایل JSON[1] باشد، یا درون فایل XML نگهداری شود، یا در فایل‌های متنی CSV و TXT یا فایل Excel باشد. در فرآیند ETL داده با هر فرمتی که باشد، با استفاده از Transform تغییر فرمت یا حالت پیداکرده و کلیه داده‌ها از هر منبع و فرمتی که باشند در فرمتی یکسان و استاندارد قرار خواهند گرفت. این تغییر حالت داده کمک خواهد کرد که بتوانیم دیدگاه واحدی از کلیه داده‌های کسب‌وکاری فارغ از نوع آنها با همدیگر و کنار همدیگر داشته باشیم و موضوع تجزیه‌وتحلیل داده کسب‌وکار راحت‌تر می‌گردد.
ادامه ETL Extract, Transform & Load: (هفت واژه مهم هوش تجاری)
یکی دیگر از خصوصیات و ویژگی‌های مهم ETL پاک‌سازی و تمیز سازی داده‌های کسب‌وکاری است. با تمیز سازی داده می‌توان اطمینان داشته باشیم که داده‌های جمع‌آوری‌شده و نتایج و برآیند آنها صحیح است. دانشی که تجزیه‌وتحلیل داده کسب‌وکاری منتقل می‌کند، قابل‌اتکا و اعتماد است. این موضوع جادوی تمیز سازی داده[۲] است که از دستاوردهای مهم ETL می‌باشد.
فرآیند ETL نقش مهم و اساسی در استراتژیهای ادغام و یکپارچه‌سازی داده دارد. ETL به کمک خواهد کرد داده‌ها از چندین منبع مختلف و ناهمگن جمع‌آوری و در مکانی واحد و متمرکز تلفیق و نگهداری شوند. همچنین همان گونه که بیان شد نتیجه نهایی ETL امکانی فراهم خواهد کرد که بتوان انواع مختلف داده را در فرمتی استاندارد کنار هم داشته باشیم و از آنها استفاده نماییم.
۴. RDBMS Relational Database Management System: (هفت واژه مهم هوش تجاری)
هفت واژه مهم هوش تجاری : سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای، نرم‌افزاری است که کمک می‌کند پایگاه داده رابطه‌ای را مدیریت و اداره نماییم. از معروف‌ترین و معتبرترین نرم‌افزارهای مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای می‌توان از SQL Server, MySQL, Microsoft Access, IBM DB2, Oracle DB, Postgre SQL نام برد. همان‌گونه که در ابتدای مقاله بیان شد انبار داده‌ها خودشان نوعی پایگاه داده رابطه‌ای هستند، پس برای مدیریت کردن انبار داده و نوشتن پرس‌وجو[۳] بر روی انبار داده نیاز به تکنولوژی پایگاه داده رابطه‌ای داریم. پایگاه داده رابطه‌ای متشکل از جدول است. هرکدام از جدول‌های پایگاه داده دارای سطرها و ستون‌هایی هستند که داده را به‌صورت جدولی درون خود ذخیره می‌کنند. همچنین در پایگاه داده رابطه‌ای هر جدول می‌تواند با یک یا چند جدول دیگر ارتباط یا رابطه داشته باشد. رابطه بین جدول‌ها به این صورت برقرار می‌گردد که یک یا چند ستون از یک جدول در جدولی دیگر وجود خواهند داشت.
همان‌گونه که ذکر شد پایگاه داده رابطه‌ای داده‌ها را با استفاده از سطرها و ستون‌ها در قالب ساختار جدولی ذخیره می‌کند. این امر موقعیت‌یابی و دستیابی به مقادیر خاصِ مدنظر در پایگاه داده را آسان می‌کند. این «رابطه» است که مقادیر داخل هر جدول را با یکدیگر مرتبط می‌سازد. ساختار رابطه‌ای این امکان را فراهم می‌کند که پرس‌وجوها را همزمان بر روی چندین جدول اجرا نماییم. این نرم‌افزار RDBMS است که پرس‌وجوها را روی داده‌ها، ازجمله افزودن، به‌روزرسانی و جستجوی مقادیر، اجرا می‌کند.
۵. SQL Structured Query Language :
هفت واژه مهم هوش تجاری : در اصل SQL یک زبان برنامه‌نویسی است که کمک می‌کند با RDBMS ارتباط برقرار کنیم. با استفاده از SQL می‌توان داده موردنظر را درون پایگاه داده بارگذاری کنیم یا از آن بخوانیم و یا تغییرات روی مقدار داده درون پایگاه داده رابطه‌ای ایجاد نماییم. در هوشمند سازی کسب‌وکار از SQL استفاده می‌کنیم که پرس‌وجوهایی روی پایگاه داده رابطه‌ای بنویسیم. همچنین با استفاده از SQL می‌توان حاصل جمع[۴] ستونی را محاسبه کرد، یا بر روی ستونی فیلترهایی گذاشته شود و مقادیر خاصی را فیلتر کرد. همچنین ادغام[۵] دو جدول در پایگاه داده را می‌توان به‌وسیله SQL به‌راحتی انجام داد.
با توجه به مطالب بیان‌شده SQL برای برقراری ارتباط اجزای پایگاه داده استفاده می‌شود. طبق تعریف انستیتوی استاندارد ملی آمریکا[۶]، SQL زبان استاندارد برای سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای است. هر سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای فارغ از تکنولوژی یا شرکت توسعه‌دهنده آن حتماً یک نسخه از SQL را پشتیبانی خواهد کرد که خیلی به هم شبیه هستند. SQL برای انجام کارهایی مانند به‌روزرسانی داده در پایگاه داده یا بازیابی داده از پایگاه داده استفاده می‌شود اگرچه اکثر سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای از SQL استفاده می‌کنند ، اکثر آنها دارای پسوندهای اختصاصی اضافی مخصوص به خود هستند که معمولاً فقط در سیستم آنها استفاده می‌شود. بااین‌حال، دستورات استاندارد SQL مانند: انتخاب[۷]، درج[۸]، به‌روزرسانی[۹]، حذف[۱۰]، ایجاد[۱۱] و رها کردن[۱۲] می‌توانند برای انجام تقریباً همه کارهایی که شخص باید با یک پایگاه داده انجام دهد، استفاده شود.
۶. KPI Key Performance Indicator: (هفت واژه مهم هوش تجاری)
هفت واژه مهم هوش تجاری : شاخص کلیدی عملکرد مقدار یا سنجه‌ای است که کمک می‌کند کسب‌وکارها میزان موفقیت خود دررسیدن به اهداف تعیین‌شده را اندازه‌گیری کنند. شاخص کلیدی عملکرد وابسته به ذات کسب‌وکار تعریف‌های خاصی خواهد داشت. برای مثال در صنعت بانکداری میزان سپرده جذب‌شده یا میزان تسهیلات اعطاشده در بازه زمانی خاص می‌تواند تعریف شاخص کلیدی عملکرد داشته باشد. یا در صنعت هواپیمایی میزان مسافر جابجا شده و میزان بار حمل شده در بازه زمانی خاص می‌تواند به‌عنوان شاخص کلیدی عملکرد تعریف گردد. همچنین در حوزه‌های خاص کسب‌وکار مانند بازاریابی، فروش، مالی، مشتریان و سایر حوزه‌ها شاخص کلیدی عملکرد خاص تعریف خواهد شد. شاخص کلیدی عملکرد بخش مهمی از هوشمند سازی کسب‌وکار را به خود اختصاص می‌دهد.
در اصل شاخص کلیدی عملکرد، میزان پیشرفت به سمت نتیجه موردنظر است. شاخص کلیدی عملکرد تمرکز خود را برای بهبود استراتژیک و عملیاتی فراهم می‌کنند، درنتیجه مبنای تحلیلی برای تصمیمگیری ایجاد می‌کند و به تمرکز و توجه بر روی موضوعات مهم کمک می‌کند. گویا این جمله پیتر دراکر معروف: «آنچه اندازه‌گیری می‌شود انجام می‌شود» اشاره صحیحی به شاخص کلیدی عملکرد دارد.
مدیریت کردن کسب‌وکار با استفاده از شاخص کلیدی عملکرد، شامل تعیین اهداف برای سطح مطلوب عملکرد و ردیابی پیشرفت آن اهداف است. مدیریت کسب‌وکار با ا KPI اغلب به معنای تلاش برای بهبود شاخص‌های برجسته است که بعداً مزایای عقب‌افتاده را به همراه خواهد داشت. شاخص‌های برجسته پیش‌درآمد موفقیت در آینده هستند. شاخص‌های عقب‌مانده نشان می‌دهد که سازمان تا چه اندازه در دستیابی به نتایج درگذشته موفق بوده است.
۷.Dashboard :
هفت واژه مهم هوش تجاری : داشبورد محصول نهایی و نتیجه غایی فرآیند هوشمند سازی کسب‌وکار می‌باشد. داشبورد گزارشی مصور و گرافیکی است که در هرلحظه وضعیت کسب‌وکار را ارائه می‌کند. داشبورد ابزاری برای تجسم و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات کسب‌وکار است که در صفحه‌ای وضعیت شاخص‌های کلیدی عملکرد و سایر معیارهای مهم کسب‌وکاری و نقاط عطف برای سازمان، بخش و ادارات و تیم‌ها یا فرآیندهای سازمان را نمایش می‌دهد.
داشبوردها جزوی جدایی‌ناپذیر در پلتفرم‌های نرم‌افزاری هوش تجاری هستند و به‌طور گسترده برای ارائه کردن اطلاعات کسب‌وکاری و تجزیه‌وتحلیل کسب‌وکار به مدیران و کارکنان کسب‌وکار استفاده می‌شوند.
مثال بسیار عالی برای توضیح داشبورد در هوش تجاری، داشبورد ماشین است. گویا این نام از داشبورد ماشین کپی‌برداری شده است. چندین المان حیاتی و بسیار مهم برای داننده در داشبورد ماشین تعبیه‌شده است. راننده با استفاده از داشبورد ماشین و حین رانندگی و در هرلحظه می‌تواند درک کنند، چقدر سوخت دارد، سرعتش چقدر است، درجه حرارت یا به‌قول‌معروف ترموستات ماشین در چه وضعیتی است. این دانش حیاتی حین رانندگی با نگاهی گذار و آنی دانش درون خود را به راننده منتقل خواهند کرد. در هوش تجاری نیز وظیفه اصلی داشبورد همین است که در لحظه و بسیار سریع و آنی دانش کسب‌وکاری را به مدیران منتقل کند و وضعیت کسب‌وکار را نمایش دهد.
[۱] JSON: JavaScript Object Notation. JSON شیوه‌ای برای ذخیره و تبادل داده است که به صورت متنی نوشته می‌شود.
[۲] Data Cleansing
[۳] Query
[۴] Aggregate
[۵] Join
[۶] ANSI American National Standards Institute
[۷] Select
[۸] Insert
[۹] Update
[۱۰] Delete
[۱۱] Create
[۱۲] Release
تألیف و ترجمه: آقای مهندس رضا بهادری زاده
در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره تلفن مستقیم: ۰۲۱۸۶۱۱۱۷۲۵ ارتباط برقرار بفرمائید.
جهت استفاده از خدمت هوش تجاری نفیس و همچنین گرفتن مشاوره هوشمند سازی کسب‌وکار در سازمان خود، فرم زیر را تکمیل بفرمائید:
نوشتن نظر